नमस्कार मित्रांनो, आज आपण जननी सुरक्षा योजना या योजनेविषयी संपूर्ण माहिती पाहणार आहोत. मित्रांनो तुम्हांला या योजनेचा लाभ घ्यायचा असेल तर हा लेख तुमच्यासाठी महत्वपूर्ण असणार आहे.
चला तर मग मित्रांनो पाहुयात, काय आहे जननी सुरक्षा योजना आणि त्यासाठी काय लागणार आहे, कागदपत्रे, पार्श्र्वभूमी, उद्दिष्ट्ये आणि कोणाला या योजनेचा लाभ घेण्यात येईल, इत्यादी सर्व माहिती आपण या लेखात पाहणार आहोत.
Janani Suraksha Yojana Maharashtra
जननी सुरक्षा योजना म्हणजे काय ?
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्याकडून सर्व घटकांच्या कल्याणासाठी शेकडो कल्याणकारी योजना राबवल्या जात आहेत. या योजनेंतर्गत, समाजातील खालच्या स्तरातील गर्भवती महिलांचे आरोग्य संरक्षण आणि सुरक्षित प्रसूती सुनिश्चित करण्यासाठी केंद्र सरकारकडून आर्थिक सहाय्य दिले जाते. जननी सुरक्षा योजनेंतर्गत ग्रामीण आणि शहरी भागातील दारिद्र्यरेषेखालील जीवन जगणाऱ्या महिलांना गर्भधारणेदरम्यान प्रसूती आणि प्रसूतीनंतर इतर सुविधा मोफत दिल्या जात आहेत.
जननी सुरक्षा योजना
आपल्या देशात गर्भवती महिला आणि त्यांच्या आरोग्यासाठी विविध योजना राबविल्या जातात . तसेच दारिद्र्य रेषेखाली कुटुंबातील गर्भवती महिलांसाठी मग ते शहरी असो किंवा ग्रामीण केंद्र सरकारने जननी सुरक्षा योजना १२ एप्रिल , २००५ पासून सुरु केली. जननी सुरक्षा योजनेच्या अंतर्गत अनुसूचित जाती आणि जमाती दारिद्र्य रेषेखालील मातांना मोफत प्रसूती सेवा त्याचप्रमाणे आर्थिक सहाय्य्य देण्यात येते. या योजनेंतर्गत डॉक्टर आणि परिचारिका यांच्या देखरेखीखाली गर्भवती महिलांची मोफत प्रसूती सहजपणे केली जाईल, आणि बाळाच्या जन्मानंतर दोघांच्या आरोग्य सेवेसाठी आर्थिक मदतही केली जाईल. जी थेट लाभार्थीच्या बँक खात्यात पाठवली जाईल. यासाठी, अर्जदाराचे स्वतःचे बँक खाते असणे अत्यंत आवश्यक आहे, जे आधार कार्डशी लिंक असणे खूप महत्वाचे आहे. एमसीएच [ MCH ] कार्डासोबतच नोंदणीकृत लाभार्थ्यांकडे जननी सुरक्षा कार्ड असणेही खूप महत्त्वाचे आहे. अर्जदार आपल्या मोबाईल आणि कम्युटरद्वारे ऑनलाइन माध्यमातून पोर्टलला भेट देऊन योजनेसाठी सहजपणे अर्ज करू शकतो.
आता आपण जननी सुरक्षा योजनेचे उद्दिष्ट्ये बघू :-
महाराष्ट्र राज्यातील ग्रामीण व शहरी भागातील दारिद्र्य रेषेखालील मातांना आणि अनुसूचित जाती व अनुसूचित जमाती महिलांचे आरोग्य संस्थेमध्ये होणारे प्रसूतीचे प्रमाण वाढविणे तसेच माता व अर्भक मृत्यूचे प्रमाण कमी करणे हे या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट्य आहे.
जननी सुरक्षा योजना अंतर्गत पात्रता
Janani Suraksha Yojana अंतर्गत तुम्हालाही जर या योजनेचा लाभ मिळविण्यासाठी अर्ज करायचा असेल, तर तुमच्यासाठी योजनेची पात्रता जाणून घेणे खूप महत्त्वाचे आहे, तरच तुम्ही या योजनेसाठी अर्ज करू शकाल. योजनेशी संबंधित पात्रता जाणून घेण्यासाठी खाली दिलेली माहिती वाचा.
- शहरे आणि ग्रामीण मध्ये राहणाऱ्या गर्भवती महिला या योजनेसाठी पात्र मानल्या जातील.
- अर्जदार महिलेचे वय 19 वर्षे किंवा त्याहून अधिक असावे, तरच तिला जननी सुरक्षा योजनेअंतर्गत इतर सुविधा आणि मदत मिळू शकेल.
- या योजनेचा लाभ शासनाने निवडलेल्या शासकीय रुग्णालय व संस्थेत गेल्यावरच मिळणार आहे.
- या योजनेंतर्गत गर्भवती महिलेच्या दोन अपत्यांचा जन्मा पर्यंतच तिला मोफत तपासणी आणि मोफत प्रसूतीची सुविधा दिली जाणार आहे.
- बीपीएल श्रेणीतील [BPL ] आणि देशातील गरीब कुटुंबातील महिला या योजनेसाठी अर्ज शकतात.
- जननी सुरक्षा योजनेंतर्गत अनुसूचित जाती आणि अनुसूचित जमातीच्या त्या सर्व महिलांचा समावेश केला जाईल ज्यांना सरकारी आरोग्य केंद्र किंवा खाजगी मान्यताप्राप्त संस्थांमार्फत प्रस्तावित केले गेले आहे.
गर्भवती महिलेने घरी मुलाला जन्म दिला तर तिला किती मदत मिळेल ?
Janani Suraksha योजनेंतर्गत एखाद्या महिलेने आशा वर्कर किंवा अंगणवाडी मदत केंद्रामार्फत घरी बाळाला जन्म दिल्यास त्या महिलेला 500/- रुपयांची मदत दिली जाईल.
जननी सुरक्षा योजनेचा लाभ मिळवण्यासाठी गर्भवती महिलेला काय करावे लागेल?
Janani Suraksha योजनेचा लाभ मिळवण्यासाठी गर्भवती महिलेला सर्वप्रथम प्रसूतीच्या वेळी तिच्या जवळच्या कोणत्याही सरकारी रुग्णालयात नोंदणी करावी लागेल.
आवश्यक कागदपत्र
जननी सुरक्षा योजनेसाठी लागणारे आवश्यक कागदपत्र पुढीलप्रमाणे :-
Janani Suraksha Yojana अंतर्गत अर्ज भरण्यासाठी अर्जदाराकडे सर्व महत्त्वाची कागदपत्रे असणे अत्यंत आवश्यक आहे, तरच तो योजनेचा अर्ज सहजपणे भरू शकतो आणि योजनेचा लाभ मिळवू शकतो. योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे खालीलप्रमाणे आहेत.
- बीपीएल [ BPL ] रेशनकार्ड
- आधार कार्ड
- रहिवासी पुरावा
- जननी सुरक्षा कार्ड
- शासकीय रुग्णालयातून डिलिव्हरी प्रमाणपत्र
- बँक खाते पासबुक
- मोबाइल नंबर
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- आयु प्रमाणपत्र आयडी
- MCH कार्ड
अर्ज करण्याची प्रक्रिया
जननी सुरक्षा योजना 2023 अंतर्गत अर्ज करण्याची प्रक्रिया :-
देशातील इच्छुक गर्भवती महिला ज्यांना सरकारकडून जननी सुरक्षा योजना 2023 अंतर्गत आर्थिक सहाय्य मिळवायचे आहे, त्यांनी प्रथम आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालय, भारत सरकारच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊन “जननी सुरक्षा योजनेचा “ अर्ज PDF डाउनलोड करणे आवश्यक आहे. अर्ज डाउनलोड केल्यानंतर, तुम्हाला फॉर्ममध्ये विचारलेली संपूर्ण माहिती अचूक भरावी लागेल जसे की, महिलेचे नाव, गाव नाव, पत्ता इ. सर्व माहिती भरल्यानंतर, तुम्हाला तुमची सर्व कागदपत्रे अर्जासोबत जोडावी लागतील आणि त्यानंतर अर्ज अंगणवाडी किंवा महिला आरोग्य केंद्रात जमा करावा लागेल.
- जननी सुरक्षा योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी, अर्जदार महिलेला प्रथम आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
- त्यानंतर वेबसाइटचे होम पेज तुमच्या समोर ओपन होईल.
- मुख्यपृष्ठावर, तुम्हाला अर्जचा PDF डाउनलोड करावा लागेल.
- डाउनलोड केल्यानंतर फॉर्मची प्रिंटआउट घ्यावी लागेल.
- यानंतर, फॉर्ममध्ये विचारलेली संपूर्ण माहिती भरा जसे, अर्जदाराचे नाव, वडील पतीचे नाव, वय, लिंग, गर्भधारणेची तारीख इ.
- आता यानंतर फॉर्ममध्ये मागितलेल्या सर्व कागदपत्रांच्या छायाप्रती संलग्न करा.
- सर्व माहिती भरल्यानंतर फॉर्म पुन्हा एकदा वाचून घ्यावा , काही चूक झाली का ते तपासून घ्यावं.
- आता हा फॉर्म तुम्हाला तुमच्या जवळच्या खाजगी आरोग्य केंद्रात आणि अंगणवाडी केंद्रात जमा करा.
- त्यानंतर तुमच्या सर्व कागदपत्रांची पडताळणी केली जाईल आणि त्यानंतर तुम्हाला योजनेचा लाभ दिला जाईल.
जननी सुरक्षा योजनेत किती रक्कम मिळते ?
ग्रामीण भागातील महिला गरोदर राहिल्यास तिला या जननी योजने अंतर्गत 1400/- रुपये मिळतात. आणि शहरी महिलांना जननी योजने अंतर्गत 1000/- रुपये मिळतात. जेव्हा एखाद्या महिलेची सरकारी रुग्णालयात प्रसूती होते, तेव्हा तिला उर्वरित रक्कम म्हणजे प्रधानमंत्री मेरी वंदना योजनेअंतर्गत ५ हजार रुपये देण्यात येतात.